Tips om minder plastic te gebruiken voor een gezin met kinderen

Zou je graag minder plastic willen gebruiken als gezin met kinderen? Ik verzamelde tips om stapje voor stapje je huishouden eco proof te maken. Helemaal plasticvrij leven is ingewikkeld, maar gelukkig helpen alle beetjes! 

Ieder jaar belanden er miljarden kilo’s plastic in zee. Vissen eten het op en vogels raken er in verstrikt. Gelukkig zijn de meeste mensen er inmiddels wel van overtuigd dat we minder plastic moeten gebruiken en het beter moeten opruimen. Kinderen voorop, want zij weten vaak het beste wat goed is voor de wereld 🙂

Deze week mochten we mee om plastic uit het Amsterdamse IJ te vissen. Kapitein Iglo wordt dit jaar 60 jaar en voor zijn verjaardag wil hij graag schone zeeën. Om te zorgen dat het plastic uit de zee gevist wordt, sponsort Iglo daarom de helden van By The Ocean We Unite. Om te zorgen dat het plastic niet in de zee terecht komt, kun je nu sparen voor een mooie jutterstas en daarmee in jouw buurt zwerfafval opruimen. Je krijgt de jutterstas vanaf half juli bij drie pakken vissticks. Zoonlief kreeg er gister eentje, voor dochterlief gaan we er nog eentje sparen.

Het inspireerde mij om op een rijtje te zetten wat je als je gezin kunt doen. Sommige tips zijn heel makkelijk, andere heel ingrijpend. Zelf veranderen we ons huishouden beetje bij beetje. Dat is veel beter haalbaar dan in een keer alles perfect te doen. Bovendien is het zo ook makkelijker vol te houden, als je iets eenmaal veranderd hebt wordt het een gewoonte. Zo veranderen we de wereld langzamerhand samen.

Afval uit de zee van en van de straat halen

By The Ocean We Unite gaat met boten de zee op en vist het plastic er uit. Niet alleen grote stukken plastic die je kunt zien, maar ook de microplastics. Deze microplastics zijn juist heel schadelijk, ze komen in alle dieren die in zee leven terecht. Op hun website vind je veel praktische tips en je kunt ze natuurlijk steunen. Vind je het leuk om te kijken hoe we plastic gingen vissen met deze organisatie? Kijk dan even naar mijn Instagram Stories.

Wil je zelf een keer gaan plastic vissen? Het zoontje van Roos ging plastic vissen met de boten van de Plastic Whale en vertelde daarover op Leuk met kids. Met het afval dat uit de grachten wordt gehaald, maakt deze organisatie nieuwe boten om nog meer plastic op te kunnen vissen.

Afval dat in de buurt op straat ligt, waait uiteindelijk ook het water in. Zoonlief wil dus graag plastic en ander afval van straat opruimen. Nou had ik ze net geleerd dat ze niks van de straat mogen oprapen met blote handen. Daarom zijn we op zoek gegaan naar een afvalgrijper, zodat we tijdens avondwandelingen gelijk wat rommel kunnen opruimen. Bij ons verstrekt een lokale schoonmaakgroep de afvalgrijpers en sommige gemeentes delen ze uit. Je kunt ze ook kopen bij Bol.com en sommige bouwmarkten. De kinderen vonden het leuk om met de afvalgrijper op pad te gaan en vertelden dat ze het ook soms met school doen.

Er zijn ook lokale Facebook groepen, die samen afval gaan rapen op een vrije middag. Een leuke manier om je buurt nog leuker te maken en buren te leren kennen.

Je kunt ook bloemen planten in de openbare ruimte: guerrilla gardening. Het ziet er mooi uit en mensen zijn minder snel geneigd om de boel vies te laten worden.

Afval scheiden

Je kunt de hoeveelheid wegwerpplastic niet helemaal beperken. In veel steden kun je plastic tegenwoordig apart inleveren, net als allerlei andere soorten afval. De regels over wat in het plastic afval mag wisselen per gemeente, dat kun je de op de website van de gemeente vinden.

Door in je keuken afvalbakken voor iedere soort afval te maken, wordt het afval scheiden makkelijker. Ikea heeft bijvoorbeeld handige afvalscheidingsbakken voor in je keukenkasten. Er zijn ook losse vuilnisbakken voor afvalscheiding, met 2, 3 of 4 verschillende bakken. Bij Bol.com en Fonq vind je veel verschillende formaten. Ook in de badkamer gooi je veel plastic weg, dus het kan handig zijn om daar eveneens een afvalscheidingsprullenbak te hebben. Fonq heeft een aantal kleine prullenbakken voor afvalscheiding.

Gelukkig gooien de meeste mensen hun afval niet op straat, maar toch ligt er veel afval. Dat komt doordat we afval in volle vuilnisbakken proberen te proppen of omdat we plastic afval laten wegwaaien. Je kunt het niet helemaal voorkomen, maar het helpt om er op te letten en om je kinderen ervan bewust te maken.

Tweedehands kopen is goed, maar tweedehands verkopen ook en weggeven kan natuurlijk ook. Je kunt spullen die je niet meer gebruikt naar een kringloop brengen of verkopen via Marktplaats. Je kunt ook verkopen via een lokale Facebook groep, dan bespaart het ook nog brandstof.

Minder plastic gebruiken als gezin met kinderen

Minder plastic gebruiken is iets waar je aan moet wennen. Hoe meer je het gaat doen, hoe meer je er op gaat letten. We gebruiken bij zo veel dingen plastic, dat we het vaak niet eens zien. Terwijl het niet altijd nodig of zelfs handig is. Hieronder vind je heel veel tips die je hopelijk inspireren.

Neem stoffen tasjes mee als je gaat shoppen. Er zijn heel veel leuke stoffen tasjes met printjes, vaak krijg je ze ook in winkels. In iedere tas heb ik een stoffen tasje zitten. Als je toch een tasje krijgt, dan kun je het hergebruiken.

Tweedehands is altijd beter dan nieuw kopen. Kringloopwinkels en vintage boetiekjes zijn heel populair. Ook Marktplaats en Facebook verkoopgroepen doen het goed. Op Marktplaats kun je zoeken in je eigen regio, Facebook groepen zijn meestal lokaal.

Spullen die kapot gaan kunnen meestal nog gerepareerd worden, of het nou om kleding of electronica gaat. Je bank kun je professioneel laten reinigen in plaats van vervangen. Vaak is het nog goedkoper ook, maar als het meer kost is het in ieder geval beter voor het milieu.

Kinderfeestjes 

Op kinderfeestjes wordt veel wegwerpplastic gebruikt. In plaats van ballonnen kun je ook papieren honeycomp bollen gebruiken. Stoffen vlaggetjes gaan ook jaren mee.

In plaats van wegwerpservies kun je vrolijk melamine servies telkens hergebruiken. Ook in kartonnen servies zit vaak plastic.

Bij traktaties kun je verpakkingen vaak niet voorkomen. Kies liever voor papier of karton dan voor plastic.

Eten en drinken

Flesjes water worden gelukkig steeds minder verkocht. Er zijn heel veel leuke waterflessen te koop. Ik zelf ben fan van de Doppers, ze zijn van duurzaam plastic. Je kunt ook glazen flessen kopen, maar die zijn wel zwaarder.

Er zijn speciale zakjes te koop om groente en fruit in te stoppen, in plaats van de plastic zakjes uit de supermarkt. Zulke zakjes koop je bijvoorbeeld bij Greenjump. Die moet je dan wel weer bij je hebben bij het boodschappen doen.

Als je eten over hebt kun je dat bewaren in herbruikbare bakjes.

Grote verpakkingen zijn efficiënter. Die koop je bij Aziatische en Turkse winkels, of bij groothandels zoals de Sligro of de Makro.

In veel kauwgom zit plastic. Dat is behalve verspilling ook best een vies idee. Je kunt kauwgom met alleen gom er in kopen.

Koop zo min mogelijk verpakt en voorbewerkt eten. Gelukkig zijn sommige supermarkten bezig met het verminderen van de hoeveelheid verpakt eten. Door de juiste keuzes te maken laten we ze zien dat we dat graag willen. Op de markt en in de Turkse supermarkt zijn veel producten zonder verpakking te koop.

Buiten de deur eten 

De kinderen krijgen een broodtrommel mee naar school, maar ook voor jezelf kun je dat doen. Er zijn hele mooie volwassen broodtrommels te koop, daarmee wordt het ook nog leuk. Ook je koffie to go kun je van huis meenemen in een thermosbeker.

Voor je het weet krijg je in de horeca een rietje, terwijl de meeste kinderen net zo goed uit een glas kunnen drinken. Plastic roerstaafjes zijn ook niet nodig. Een ijsje uit een hoorntje is daarnaast beter dan een ijsje uit een bekertje.

Kleding 

Veel kinderen hebben veel meer kleding dan ze nodig hebben. Als je minder koopt kan het van betere kwaliteit, fairtrade en eco zijn. Toch is dat voor veel mensen nog steeds erg duur. Gelukkig zijn er ook grote betaalbare merken die hun collectie milieuvriendelijker maken. Ik maakte al eens een lijstje met duurzame kinderkleding. Ik weet het, de betaalbare merken zijn minder milieuvriendelijk dan de echte eco merken, maar de door hun grote hoeveelheden maken ze wel het verschil. En door eco collecties van grote merken te kopen, laat je zien dat je het als consument belangrijk vindt.

Kleding schijnt vol microplastics te zitten, die bij het wassen in het water terechtkomen. Ik vind dit persoonlijk een lastige, want hoe weet ik welke merken dit niet hebben? Hoe meer een merk aan eco en fairtrade doet, hoe kleiner de kans is dat er microplastics gebruikt worden. Bovendien is 100% katoen beter dan synthetische kleding. Hetzelfde geldt natuurlijk voor allerlei ander textiel in huis. Daarnaast kun je kleding wassen met in de Guppyfriend waszak die microplastic filtert, deze is te koop bij Greenjump.

Tweedehands kleding is natuurlijk het beste, je hergebruikt kleding die er al is. Er zijn steeds meer leuke winkeltjes met tweedehands kinderkleding, maar ook bij kringloopwinkels kun je juweeltjes vinden. Als kleding te klein is kun je het weggeven aan vrienden, verkopen, naar de kringloop brengen of in de kledingbak stoppen.

Schoonmaken

In schoonmaakdoekjes en sponsjes zit ook vaak plastic, maar er zijn ook eco alternatieven.

Er zijn speciale wasballen te koop, die je kunt gebruiken in plaats van wasmiddel. Zelf heb ik dit geprobeerd, maar het was geen succes. De wasbal viel uit elkaar en de hele wasmachine zat vol met die balletjes. Binnenkort ga ik waszeep proberen, daarover meer onder het volgende kopje.

Cosmetica

In plaats van plastic flessen kun je tegenwoordig zeep voor van alles kopen. Denk aan shampoo, douchegel, schoonmaakmiddel en wasmiddel. Werfzeep heeft bijvoorbeeld een uitgebreide collectie en ook zeephouders van gerecycled plastic, genaamd Bubble Buddy.

Ook in veel cosmetica zitten microplastics, die onder de douche in het water terechtkomen. Ik heb nog geen lijstje gevonden met merken en mijn ervaring is dat het lastig is om zo’n lijstje voor Nederland te vinden. Ook hier geldt: hoe natuurlijker het product, hoe minder rommel er in zit. Je kunt ook de app Beat the Microbead downloaden op je telefoon, maar deze bevat lang niet alle producten.

Veel plastic producten in de badkamer kun je vervangen voor hout of karton. Denk aan wattenstaafjes en tandenborstels.

Voor je baby kun je wasbare luiers kopen. Ook kun je wasbare doekjes gebruiken, in plaats van billendoekjes. Een alternatief zijn eco luiers en eco billendoekjes.

Maandverband, inlegkruisjes en tampons bevatten vaak plastic, vies idee hè? Bij de drogist kun je natuurlijke merken kopen.

Kinderen leren over plastic soep

Kinderen zijn van nature heel erg milieubewust. Bovendien wordt er op scholen veel aandacht besteed aan de natuur en het milieu. Ook de liedjes van Kinderen voor Kinderen spelen voor kids een grote rol. Maar kinderen begrijpen niet altijd hoe je dat nou in de praktijk brengt. Of het nou gaat om afval opruimen of om minder afval produceren, dat is best ingewikkeld.

Veel lekkere dingen voor kinderen bevatten veel verpakkingsmateriaal, dat is iets waar je ze bewust van kunt maken. Ook kun je ze leren om het zorgvuldig weg te gooien, zodat het niet wegwaait.

Kinderen willen ze het liefst zo veel mogelijk speelgoed. Ik probeer ze uit te leggen dat meer niet altijd beter is. En dat je beter kwalitatief goed speelgoed kunt kopen waar je lang mee kan spelen, dan allerlei losse rommel. Wat dat in de praktijk betekent wisselt per gezin, maar het helpt enorm om kinderen uit te leggen waarom je keuzes maakt. Als je kinderen zelf keuzes laat maken, dan staan ze er achter en is de kans groter dat ze het volhouden.

Speelgoed in overleg beperken

Bij speelgoed proberen we verstandige keuzes te maken. We proberen dat in overleg te doen, zodat de kids het er mee eens zijn. Soms houd ik voet bij stuk en soms geef ik toch toe, opvoeden blijft ingewikkeld. Een paar voorbeelden:
☆De kinderen hebben zelf besloten dat de speeltjes van het Happy Meal en vergelijkbare boxen minder leuk zijn dan ze lijken en dus nodeloze rommel zijn.
☆ Dat ze op de kermis geen spelletjes mogen doen met een prijs die drie dagen later in de prullenbak ligt, dat vonden ze erg ingewikkeld. Vooraf was het overzichtelijk, maar op de kermis waren vriendjes wel met ballen aan het gooien.
☆ De LOL bal spreekt meisjes enorm aan. Dochterlief wilde het ook graag, maar ik weigerde telkens. Het was me niet duidelijk wat er in zit, maar het zag er uit als iets waar je kort mee speelt. Laatst kregen we er eentje en de hoeveelheid plastic die je meteen weggooit na het uitpakken viel me nog meer tegen dan gedacht. Achteraf zag ook kleine meis wel in dat die stapel plastic zonde is.

Dit zijn natuurlijk maar een paar voorbeelden. Er is heel veel speelgoed dat te goedkoop geproduceerd is en snel kapot gaat, of maar kort leuk is. Bij alles probeer ik me af te vragen of ze er echt leuk mee gaan spelen. Liever geef ik meer uit aan dingen waar ze lang zoet mee zijn, dat is uiteindelijk goedkoper.

Een aantal soorten speelgoed kiezen

Het helpt om te kiezen voor een aantal soorten speelgoed en niet te veel rommel er omheen te kopen. Zo speelt zoonlief veel met Lego, Hot Wheels en Kapla, dochterlief met verkleedkleding, Playmobil en Barbies. Een deel van dit speelgoed hebben we tweedehands gekocht, of is nog van ons geweest. Vooral voor meisjes is er ontzettend veel te koop, maar ik probeer uit te leggen dat ieder extra poppetje weinig toevoegt.

Eco speelgoed

Er komt steeds meer mooi eco speelgoed. Denk aan het houten speelgoed van Kapla, de Wobbel en de regenboog van Grimm. Kijk over naar mijn lijstje met duurzaam speelgoed.

Het ene plastic is het andere niet. LEGO is weliswaar van plastic, maar blijft wel generaties lang mooi. Onze kinderen spelen nog met onze LEGO en Duplo en bijna alles is nog goed. Dat betekent dus ook dat je het heel goed tweedehands kunt kopen.

Verder lezen

Je kunt als gezin van alles doen om je plastic footprint te beperken. Wij zijn absoluut geen zero waste gezin, dat zouden we ook niet kunnen. Maar we proberen wel steeds een stapje verder te gaan in het milieuvriendelijk leven. Het hoeft ook niet allemaal in eens, want dan ga je het waarschijnlijk niet volhouden. Bovendien ben je misschien vooruitstrevender in het minder plastic gebruiken dan de rest van je gezin en je moet je partner en kinderen ook meekrijgen in het proces.

Op Leuk met kids kun je nog veel meer artikelen over de natuur lezen en ook nog meer milieuvriendelijke tips. Wil je meer tips om plastic te beperken? Kijk dan ook eens naar de lijstjes van By The Ocean We Unite, Iglo, Puur Suzanne en Eat Pure Love.

Op mijn persoonlijke wensenlijstje staan nog de boeken Hoe je stopt met plastic en het Het Zero waste project.